I. Bối cảnh và lý do cảnh báo

• Tại cuộc họp báo ngày 19/6/2025, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã đưa ra cảnh báo về các rủi ro trong lĩnh vực vận tải và logistics quốc tế, trước tình hình kinh tế thế giới biến động mạnh và căng thẳng địa chính trị gia tăng.
• Những yếu tố rủi ro cụ thể bao gồm:
  • Căng thẳng leo thang giữa Israel và Iran.
  • Biến động giá dầu, dầu thực vật và nguyên liệu đầu vào.
  • Tác động từ chính sách thuế của Mỹ đối với Trung Quốc và một số nước khác.

II. Tình trạng logistics và giá cước vận tải quốc tế

• Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu:
  • Việc Mỹ tạm hoãn áp thuế bổ sung 90 ngày (từ ngày 9/4) giúp Việt Nam duy trì xuất khẩu ổn định trong ngắn hạn.
  • Sau thỏa thuận giữa Mỹ – Trung ngày 12/5, mức thuế nhập khẩu từ Trung Quốc giảm từ 145% còn 30%, khiến hàng hóa Trung Quốc ồ ạt đổ sang Mỹ, làm tăng đột biến nhu cầu container và tàu biển.
• Hệ quả:
  • Giá cước vận tải biển tăng mạnh.
  • Thiếu container xảy ra ở nhiều nước trong khu vực như Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan, Malaysia.
• Tại Việt Nam:
  • Tình hình chưa phổ biến và chưa nghiêm trọng như giai đoạn dịch Covid-19.
  • Tuy nhiên, các cơ quan như Cục Hàng hải và Đường thủy nội địa vẫn đang theo dõi sát tình hình.

Tác động từ xung đột Israel – Iran

• Căng thẳng ở Trung Đông ảnh hưởng trực tiếp đến các tuyến vận tải chiến lược: Eo biển Hormuz và kênh đào Suez là hai nút thắt vận tải toàn cầu.
• Nếu tàu thuyền buộc phải đi vòng qua châu Phi, chi phí vận tải sẽ tăng đáng kể, ảnh hưởng đến luồng hàng từ châu Á sang châu Âu và bờ Đông nước Mỹ.

IV. Khuyến nghị của Bộ Công Thương đối với doanh nghiệp

• Doanh nghiệp cần:
  • Theo dõi sát diễn biến tình hình quốc tế và xung đột địa chính trị.
  • Phối hợp chặt chẽ với đối tác logistics khi ký hợp đồng.
  • Chủ động cân nhắc lựa chọn phương án vận chuyển thay thế nếu cần, ví dụ như tuyến đường sắt liên vận sang châu Âu.
• Cục Xuất nhập khẩu sẽ:
  • Cập nhật tình hình thị trường logistics thường xuyên.
  • Chủ động hỗ trợ doanh nghiệp trong trường hợp xảy ra biến động bất thường hoặc sự cố logistics.

V. Đánh giá về tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam

Sau nửa chặng đường thực hiện Chiến lược xuất nhập khẩu 2021–2030, Việt Nam đã đạt nhiều kết quả tích cực:

• Kim ngạch và tốc độ tăng trưởng đều tăng.
• Mở rộng được nhiều thị trường xuất khẩu mới.

Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số mất cân đối thương mại, đặc biệt:

• Nhập siêu lớn từ Trung Quốc.
• Xuất siêu mạnh sang Mỹ và EU.

Bộ Công Thương đặt mục tiêu:

• Giữ vững cán cân thương mại hợp lý.
• Tăng giá trị gia tăng của hàng xuất khẩu.
• Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

VI. Kế hoạch đánh giá và điều chỉnh chiến lược xuất nhập khẩu

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân:

• Chiến lược xuất nhập khẩu 2021–2030 sẽ được sơ kết sau 5 năm triển khai.
• Hiện tại, Cục Xuất nhập khẩu đang tiến hành rà soát, đánh giá toàn diện.
• Bộ sẽ lấy ý kiến các cơ quan liên quan để kịp thời điều chỉnh và bổ sung chiến lược nếu cần thiết.

---

Tác giả: Bình Dương

Nguồn: Kinh tế Sài Gòn Online - Link