I. Người dân phản ánh tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất cao bất thường

Tại buổi họp báo thường kỳ diễn ra sáng ngày 3/7/2025 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, một phóng viên đã nêu phản ánh từ người dân tỉnh Nghệ An về việc bị yêu cầu nộp đến 4,5 tỷ đồng khi chuyển đổi 300 m² đất nông nghiệp sang đất ở.

Mức phí này được cho là quá cao so với khả năng tài chính của người dân, gây nhiều bức xúc và lo lắng. Câu hỏi đặt ra là: việc thu tiền như vậy có phù hợp với thực tế và chính sách đất đai hiện nay hay không?

II. Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường lên tiếng

Trả lời báo chí, ông Mai Văn Phấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết:

Hiện nay đang tồn tại hai nhóm quan điểm khác nhau về giá đất:

• Người có đất bị thu hồi: mong muốn được đền bù theo giá thị trường.
• Người chuyển đổi mục đích sử dụng đất: muốn nộp ít tiền hơn, tính theo giá thấp.

Mâu thuẫn này là điều mà Nhà nước phải tìm cách hài hòa lợi ích trong quá trình điều chỉnh chính sách.

III. Bất cập từ cơ chế khung giá đất cũ

Ông Phấn nhấn mạnh: trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, giá đất được tính dựa trên khung giá do Nhà nước quy định, nhiều khi thấp hơn nhiều lần so với giá thị trường.

Điều này dẫn đến:

• Khi Nhà nước thu hồi đất làm đường, làm dự án công, mức đền bù không đủ để người dân mua lại đất khác.
• Người dân phản ứng, khiếu kiện, làm chậm tiến độ các công trình trọng điểm quốc gia.
• Trong khi đó, người chuyển mục đích sử dụng đất lại nộp ít tiền, tạo ra sự bất công bằng trong hệ thống pháp luật đất đai.

Theo ông Phấn, Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã xác định rất rõ:

• Giá đất phải tiệm cận giá thị trường.
• Người bị thu hồi đất phải được đền bù thỏa đáng.
• Người được chuyển mục đích sử dụng đất phải nộp ngân sách tương xứng.

Đây là chủ trương nhằm đảm bảo công bằng xã hội, hiệu quả đầu tư, và sự minh bạch trong quản lý đất đai.

IV. Kiến nghị phân loại đối tượng và loại đất khi thu tiền

Trước những bất cập về việc người dân phải nộp quá nhiều tiền, ông Phấn cho biết:

• Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang nghiên cứu và sẽ phối hợp với Bộ Tài chính để đề xuất giải pháp phù hợp.
• Cụ thể, khi xây dựng và áp dụng Nghị định 103/2024 về tiền sử dụng đất, cần phân loại:
  • Theo đối tượng sử dụng đất: hộ dân cư, doanh nghiệp, tổ chức.
  • Theo loại đất: đất ở, đất sản xuất, đất nông nghiệp...

Ví dụ: Người dân chuyển đổi mục đích sử dụng trong phạm vi đất ở (thổ cư) từ trước có thể được xem xét giảm tỷ lệ nộp tiền.

Luật Đất đai 2024 yêu cầu từ ngày 1/1/2026, UBND cấp tỉnh phải công bố bảng giá đất mới, thay cho việc sử dụng khung giá như trước.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn yêu cầu các tỉnh, thành:

• Đánh giá kỹ lưỡng thị trường, khả năng phát triển kinh tế – xã hội.
• Xây dựng bảng giá sát với thực tế, tránh việc thu tiền quá cao hoặc quá thấp.
• Tham vấn ý kiến chuyên gia và người dân trong quá trình xây dựng bảng giá.

V. Đảm bảo cân bằng lợi ích và nguồn thu ngân sách

Kết thúc phần trả lời, ông Phấn khẳng định:

• Chính sách mới về giá đất phải đảm bảo hài hòa lợi ích của cả người có đất bị thu hồi và người có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
• Đồng thời, cũng phải đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.
• Nhà nước sẽ từng bước cải thiện chính sách, tăng tính công bằng và minh bạch, hướng tới phát triển bền vững thị trường bất động sản và quản lý đất đai hiệu quả.

---

Tác giả: An Hiền

Nguồn: Báo Pháp Luật TP.HCM - Link