I. Bối cảnh và vai trò của chính sách tài khóa trong giai đoạn 2021-2025

• Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu và trong nước chịu nhiều biến động, khó dự đoán, chính sách tài khóa đã trở thành trụ cột quan trọng, là động lực hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
• Bộ Tài chính chủ động tham mưu cho Chính phủ xây dựng và triển khai chính sách tài khóa có tính đột phá, linh hoạt, mở rộng và hiệu quả, phối hợp đồng bộ với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác.
• Mục tiêu chính là hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

II. Kết quả nổi bật về thu ngân sách nhà nước

• Dự kiến thu NSNN giai đoạn 2021-2025 đạt khoảng 9,3 triệu tỷ đồng, vượt mục tiêu đề ra 8,3 triệu tỷ đồng.
• Tỷ lệ huy động NSNN đạt khoảng 18,1% GDP, trong đó thuế, phí chiếm 14,6% GDP, vượt kế hoạch đề ra.
• Bộ Tài chính đã tăng cường quản lý thu với nhiều giải pháp, tập trung vào các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm như thu từ đất, chuyển nhượng bất động sản, thương mại điện tử, nền tảng số, nhà cung cấp nước ngoài không có trụ sở tại Việt Nam.
• Công tác chống thất thu, gian lận thuế được triển khai quyết liệt, phối hợp thanh tra, kiểm tra và ứng dụng công nghệ số, AI để tăng hiệu quả quản lý thuế.

III. Hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt khó

Bộ Tài chính đã chủ động đề xuất các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, tiền thuê đất với tổng quy mô khoảng 840 nghìn tỷ đồng, trong đó:

• Miễn, giảm khoảng 360 nghìn tỷ đồng
• Gia hạn khoảng 480 nghìn tỷ đồng

Các chính sách này góp phần giảm áp lực tài chính, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

IV. Quản lý chi NSNN hiệu quả, ưu tiên các nhiệm vụ trọng yếu

• Bộ Tài chính phối hợp chặt với các bộ ngành, địa phương trong rà soát, tiết kiệm chi thường xuyên, cắt giảm các khoản chi không cần thiết (hội nghị, hội thảo, công tác phí, khánh tiết...).
• Ưu tiên tập trung nguồn lực cho chi đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu và an sinh xã hội.
• Việc phân bổ, sử dụng ngân sách được thực hiện công khai, minh bạch, gắn với trách nhiệm giải trình và phù hợp các mục tiêu phát triển trung hạn.
• Cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thanh toán, kiểm soát chi và tăng cường kỷ luật tài chính - ngân sách.

V. Ứng phó kịp thời các yêu cầu chi đột xuất

• Trước các nhiệm vụ chi phát sinh, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành, địa phương rà soát, ưu tiên chi theo mức độ cấp thiết, chỉ trình cấp thẩm quyền khi thực sự cần thiết, có nguồn bảo đảm.
• Ngân sách đã đảm bảo kịp thời nguồn lực cho phòng, chống dịch COVID-19, phục hồi kinh tế, các chủ trương lớn về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, miễn học phí từ mầm non đến hết THPT, tăng lương cán bộ công chức, người lao động.

VII. Quản lý bội chi và nợ công theo hướng bền vững

• Bội chi ngân sách được điều hành linh hoạt, bình quân 3% GDP giai đoạn 2021-2024, giảm so với 3,45% giai đoạn 2016-2020.
• Năm 2025, bội chi được phép tăng lên khoảng 4-4,5% GDP nhằm tăng đầu tư phát triển thúc đẩy tăng trưởng.
• Công tác quản lý nợ công được thực hiện bài bản, tái cơ cấu nợ theo hướng bền vững, giảm tỷ lệ nợ công từ 42,7% GDP (2021) xuống 34,7% GDP (2024), dự kiến duy trì mức 35-36% GDP vào cuối 2025.
• Phát hành trái phiếu chính phủ được kiểm soát chặt, ưu tiên kỳ hạn dài, chi phí thấp, phối hợp hiệu quả quản lý ngân quỹ nhà nước.

VII. Tổng kết và triển vọng

• Những kết quả đạt được trong quản lý tài chính - ngân sách khẳng định vai trò chủ đạo của chính sách tài khóa trong ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm an sinh xã hội và phát triển bền vững.
• Đây là nền tảng quan trọng để ngành Tài chính tiếp tục chủ động, linh hoạt trong thực hiện nhiệm vụ, giữ vững an ninh tài chính quốc gia, nâng cao sức chống chịu của nền kinh tế trước các cú sốc từ bên ngoài trong giai đoạn tiếp theo.

---

Tác giả: Trần Huyền

Nguồn: Tạp chí Tài chính - Link