I. Nguyên nhân, bối cảnh

• Vướng mắc thực tế: Quy trình xin cấp phép xây dựng hiện còn phức tạp, nhiều thủ tục trùng lặp (thẩm định thiết kế, rồi lại xin phép xây dựng). Thời gian xử lý dài (15–30 ngày), gây ách tắc khởi công.
• Chi phí tuân thủ cao: Hồ sơ yêu cầu nhiều bản sao, giấy tờ, phát sinh thêm chi phí và thời gian đi lại của người dân và doanh nghiệp.
• Chưa đồng bộ pháp luật: Các quy định hiện hành về xây dựng, quy hoạch, đất đai còn thiếu nhất quán, dẫn đến cách hiểu và áp dụng khác nhau giữa địa phương.
• Yêu cầu cải cách: Chính phủ chủ trương xây dựng môi trường pháp lý thông thoáng, thúc đẩy thị trường bất động sản – xây dựng, giảm thủ tục hành chính.
• Cơ hội chuyển đổi số: Ứng dụng công nghệ vào quản lý xây dựng ngày càng mạnh, cần luật mới để hợp thức hóa việc nộp – cấp phép trực tuyến.

II. Nội dung đề xuất sửa đổi

Nguyên tắc “một lần kiểm soát”: Từ chuẩn bị đến khởi công, cơ quan quản lý chỉ kiểm soát 1 lần, mỗi công trình chỉ cần thực hiện 1 thủ tục hành chính.

Phân loại công trình:

• Công trình đã thẩm định tại cơ quan chuyên môn (đầu tư công, PPP, dự án lớn, ảnh hưởng an toàn cộng đồng) → miễn giấy phép xây dựng.
• Các công trình còn lại → quản lý qua thủ tục cấp phép, nhưng thủ tục được tinh gọn.

Hình thức thực hiện: Tất cả thủ tục cấp phép đủ điều kiện để thực hiện trực tuyến toàn trình.

Điều kiện cấp phép: Phù hợp quy hoạch, chức năng đất, thiết kế đảm bảo an toàn – môi trường – PCCC.

Thời gian xử lý: Rút ngắn xuống tối đa 07 ngày.

Loại giấy phép: Giấy phép mới, giấy phép sửa chữa/cải tạo/di dời, giấy phép có thời hạn.

Các trường hợp không cần phép: Công trình bí mật, khẩn cấp, đặc biệt; tuyến liên tỉnh; công trình trên biển, cảng hàng không; hạ tầng viễn thông; công trình đã thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi; nhà ở riêng lẻ trong khu đô thị có quy hoạch chi tiết; công trình cấp IV hoặc nhà dưới 7 tầng tại nông thôn, miền núi, hải đảo.

III. Điểm mới nổi bật

• Đơn giản hóa hồ sơ: Không yêu cầu nhiều bản sao, chỉ kiểm tra điều kiện quy hoạch và mục đích sử dụng đất.
• Trách nhiệm dịch chuyển: Đặt trách nhiệm an toàn công trình lên đơn vị tư vấn thiết kế; cơ quan cấp phép chỉ kiểm tra kết quả.
• Miễn phép cho nhiều công trình: Mở rộng danh mục công trình không cần giấy phép so với trước.
• Số hóa toàn diện: Cho phép nộp hồ sơ, xử lý và nhận kết quả qua hệ thống trực tuyến.
• Rút ngắn thời gian mạnh: Từ 15–30 ngày xuống còn 07 ngày.

IV. Tác động dự kiến

Đối với người dân & doanh nghiệp:

• Tiết kiệm thời gian, chi phí, giảm phiền hà.
• Nhanh chóng khởi công, tránh lỡ tiến độ dự án.
• Có thể làm hồ sơ online, không phụ thuộc nhiều vào “xin – cho”.

Đối với cơ quan quản lý:

• Giảm khối lượng giấy tờ hành chính.
• Tăng minh bạch, tránh nhũng nhiễu.
• Tập trung vào giám sát hậu kiểm thay vì tiền kiểm.

Đối với thị trường xây dựng & bất động sản:

• Tạo động lực thúc đẩy thị trường, đặc biệt trong giai đoạn phục hồi.
• Giảm rủi ro chậm khởi công, ách tắc vốn.
• Thu hút đầu tư vì thủ tục đơn giản, minh bạch.

V. Kiến nghị & giải pháp đi kèm

• Ban hành nghị định chi tiết hướng dẫn Luật sửa đổi, quy định cụ thể quy trình, biểu mẫu, trách nhiệm từng bên.
• Hoàn thiện hệ thống dịch vụ công trực tuyến: đảm bảo ổn định, dễ sử dụng, liên thông với dữ liệu đất đai, quy hoạch.
• Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ & tư vấn thiết kế để nâng cao trách nhiệm, trình độ.
• Tăng cường hậu kiểm & xử phạt nghiêm nếu tư vấn thiết kế sai phạm về an toàn, chất lượng công trình.
• Phân cấp – phân quyền rõ ràng giữa Trung ương và địa phương, tránh chồng chéo.
• Đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân/doanh nghiệp để nắm rõ quy định mới, nhất là vùng nông thôn, miền núi.

---

Tác giả: Chinhphu.vn

Nguồn: Chinhphu.vn - Link