I. Bối cảnh hiện nay

Theo Nghị định 103/2024: Tiền sử dụng đất được tính bằng 100% giá đất trong bảng giá đất, áp dụng cho toàn bộ diện tích (không phân biệt trong hay vượt hạn mức).

Hệ quả:

• Tiền nộp quá cao, vượt khả năng của nhiều hộ gia đình, cá nhân.
• Cơ chế “ghi nợ” tiền sử dụng đất: hạn chế quyền giao dịch, phát sinh giao dịch ngầm.
• Tạo ra áp lực tài chính lớn đối với người dân và doanh nghiệp bất động sản.

II. Đề xuất của HoREA

Phương án 1 – Sửa trực tiếp Nghị định 103

• Thu 20% giá đất đối với diện tích trong hạn mức.
• Thu 30% giá đất đối với diện tích vượt hạn mức.
• So với đề xuất Bộ Tài chính (30% và 50%) → mức HoREA kiến nghị thấp hơn.
• Điều kiện: chỉ thực hiện được khi có sự chấp thuận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phương án 2 – Ban hành nghị quyết của Chính phủ (được HoREA lựa chọn)

• Áp dụng tạm thời, linh hoạt.
• Mức thu:
  • 20% giá đất với diện tích trong hạn mức.
  • 30% giá đất với diện tích vượt hạn mức.
• Giải pháp này phù hợp vì dự thảo nghị định mới đã chuyển nội dung sang nghị quyết của Chính phủ.
• Có tính khả thi cao hơn, giải quyết nhu cầu cấp bách trước mắt.

III. Kiến nghị bổ sung của HoREA

Tính đồng bộ pháp lý: Nghị quyết của Chính phủ cần đi kèm với việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2024 để đảm bảo cơ sở pháp lý chặt chẽ, lâu dài.

Tránh phân tán quyền lực:

• Không nên giao cho từng tỉnh, thành phố tự quy định mức thu → sẽ dẫn tới chênh lệch lớn, thiếu thống nhất, nguy cơ thất thu ngân sách.
• Kiến nghị Chính phủ ấn định rõ mức 20% và 30% ngay trong nghị quyết, áp dụng thống nhất toàn quốc.

Quy định chuyển tiếp:

• UBND cấp tỉnh cần hoàn trả phần tiền chênh lệch mà hộ gia đình, cá nhân đã nộp vượt theo quy định cũ.
• Điều này nhằm bảo đảm công bằng, tránh gây thiệt thòi cho người dân đã thực hiện nghĩa vụ trước khi có chính sách mới.

---

Tác giả: Gia Nghi

Nguồn: Kinh tế Sài Gòn Online - Link