ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ TỪ MÔ HÌNH TOC
Date: 27/06/2025
Mô hình cộng đồng định hướng giao thông - TOC (Traffic - Oriented Community), qua phân tích của một số chuyên gia, sẽ là gợi mở cho việc tạo ra động lực phát triển mới, giúp đô thị vận hành bền vững từ chính những tương tác giữa cư dân với không gian và hệ thống giao thông được thiết kế hợp lý.
I. Bối cảnh triển khai mô hình TOD tại Hà Nội
TOD (Transit-Oriented Development): Mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng, quy hoạch các khu đô thị xoay quanh trục giao thông công cộng (metro, BRT...) với bán kính tiếp cận 500–800m
Hà Nội và nỗ lực áp dụng TOD
- Hà Nội xem TOD là công cụ chiến lược để:
- Tái phát triển đô thị.
- Đạt mục tiêu đến năm 2045 trở thành thủ đô ngang tầm khu vực và thế giới.
- TOD đã được đưa vào:
- Luật Thủ đô 2024
- Dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi
- Các nghị quyết đặc thù của Quốc hội, và
- Các quy hoạch được HĐND TP. Hà Nội phê duyệt.
Rào cản khi triển khai TOD
- Về kỹ thuật và quy chuẩn:
- Chưa rõ khoảng cách tiếp cận 500m hay 800m là phù hợp.
- Chưa xác định hành lang, khu vực cụ thể áp dụng TOD.
- Thiếu bộ tiêu chuẩn quy hoạch khu đô thị đa chức năng.
- Về thể chế & pháp lý:
- Thiếu hướng dẫn triển khai cụ thể.
- Cơ chế tài chính xã hội hóa đầu tư còn mờ nhạt.
- Về tài chính – đầu tư: Dự án đường sắt đô thị có chi phí lớn, pháp lý chồng chéo, khó thu hút vốn đầu tư tư nhân.
II. TOC – Hướng tiếp cận mới thay thế hoặc kế thừa TOD
TOC (Traffic-Oriented Community) – “Cộng đồng định hướng giao thông”:
- Không chỉ dừng lại ở quy hoạch hạ tầng cứng.
- Tập trung vào yếu tố xã hội, cộng đồng, bản sắc, và sự tương tác giữa cư dân – không gian sống – kiến trúc – giao thông.
- Giao thông không chỉ là phương tiện mà là chất xúc tác hình thành cộng đồng.
Sự khác biệt giữa TOC và TOD
Tiêu chí |
TOD |
TOC |
Trọng tâm |
Hạ tầng giao thông công cộng |
Cộng đồng sống động, bản sắc |
Phạm vi tiếp cận |
500–800m quanh các trạm giao thông |
Mở rộng theo tính liên kết và nhu cầu xã hội |
Cách tiếp cận |
Kỹ thuật, quy hoạch |
Nhân văn, đa chiều, bền vững |
Đầu tư |
Dựa vào nhà nước & PPP |
Khuyến khích sự tham gia của cư dân, tổ chức xã hội, công nghệ số |
III. Thực tiễn và gợi mở triển khai TOC tại Hà Nội
Tọa đàm về TOC
- Tổ chức tại Hà Nội do Hội Kiến trúc sư Hà Nội chủ trì.
- Các chuyên gia nhận định:
- TOC là bước phát triển tiếp theo từ TOD, phù hợp với bối cảnh đô thị hóa mới.
- Cần chuyển từ việc tập trung vào "hệ số K" (đền bù) trong cải tạo chung cư cũ sang "tư duy hệ sinh thái đô thị".
Bài học từ quốc tế
- Paris – Dự án Grand Paris:
- 200km metro mới, hàng nghìn km đường xe buýt, xe đạp, ưu tiên cho vùng thu nhập thấp.
- Tăng tiếp cận giao thông công cộng lên 8 lần, tăng cơ hội việc làm gấp 11 lần.
- Hấp dẫn với nhà đầu tư: Trái phiếu phát hành được đăng ký mua gấp 10 lần.
- Bangkok – Thái Lan: Từng dùng TOD nhưng sau đó chuyển sang TOC để mở rộng hấp dẫn đầu tư & nâng cao chất lượng sống.
IV. Tác động thực tế và khuyến nghị
Thực trạng cải tạo chung cư cũ ở Hà Nội
- Vẫn vướng mắc lớn ở:
- Hệ số đền bù không thỏa thuận được.
- Phản ứng cư dân tầng 1, nâng tầng, bố trí thương mại tầng trệt.
- Khi tiếp cận bằng TOC:
- Có thể vượt khỏi “lối mòn quy hoạch” chỉ quanh khu đất.
- Tập trung vào sự kết nối liên vùng – liên ngành – liên bên liên quan (kinh tế, văn hóa, giao thông...).
Yêu cầu đổi mới mô hình quản trị
- Thế giới đã áp dụng chuyển đổi số – công nghệ số – dữ liệu lớn trong quy hoạch từ 2020–2030.
- Hà Nội vẫn áp dụng mô hình cũ từ 1990–2000, khiến triển khai chậm.
- Cần:
- Áp dụng công nghệ số vào đầu tư – quy hoạch – vận hành đô thị.
- Đổi mới sáng tạo thực chất, không hình thức.
---
Tác giả: Khánh An
Nguồn: Báo Hà Nội mới - Link
DOANH NGHIỆP BĐS KHÔNG ĐƯỢC LỢI DỤNG KHAN HIẾM NGUỒN CUNG ĐỂ THAO TÚNG GIÁ BÁN
05 Jun 2025
NỘP BỔ SUNG TIỀN SỬ DỤNG ĐẤT: NGHỊCH LÝ DN PHẢI ‘GÁNH’ TRÁCH NHIỆM CỦA BỘ, NGÀNH
05 Jun 2025
CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT: CẦN LINH HOẠT ĐỂ HỖ TRỢ DÂN SINH
05 Jun 2025
TẠO ĐIỀU KIỆN CHO NGƯỜI DÂN TỰ XÂY NHÀ
05 Jun 2025
CHẤN CHỈNH HOẠT ĐỘNG CÔNG CHỨNG
05 Jun 2025
BẤT ĐỘNG SẢN VỚI CƠ HỘI MỚI SAU KHI HÀNG TRĂM DỰ ÁN ĐƯỢC GỠ VƯỚNG PHÁP LÝ
06 Jun 2025
ÁP THUẾ ĐỂ TĂNG DẦN NHẬN THỨC VỀ SỨC KHOẺ, MÔI TRƯỜNG
06 Jun 2025
BẤT ĐỘNG SẢN SẼ LÀ “CÚ HUÝCH LỚN” ĐỂ GDP TĂNG 2 CON SỐ
06 Jun 2025
TP.HCM SIẾT QUẢN LÝ MÔ HÌNH LƯU TRÚ NGẮN NGÀY TẠI CHUNG CƯ
06 Jun 2025