I. Căn cứ pháp lý

• Điều 3 Thông tư 32/2013/TT-NHNN: Trên lãnh thổ Việt Nam, trừ các trường hợp được phép, mọi giao dịch, thanh toán, báo giá, ghi giá trong hợp đồng, thỏa thuận… không được thực hiện bằng ngoại tệ.
• Nếu hợp đồng thuê nhà (giữa cá nhân hoặc doanh nghiệp) ký bằng USD thì hợp đồng có thể bị coi là vô hiệu một phần hoặc toàn bộ do vi phạm điều cấm của pháp luật.
• Hệ quả: khi tranh chấp, Tòa án sẽ không công nhận giá thuê bằng USD, buộc các bên phải quy đổi sang VNĐ theo tỷ giá tại thời điểm thanh toán.

II. Các trường hợp ngoại lệ được phép dùng ngoại tệ (Điều 4 Thông tư 32/2013/TT-NHNN)

Chỉ một số trường hợp đặc biệt mới được phép:

1. Ngân hàng, tổ chức tín dụng được phép kinh doanh ngoại hối.
2. Doanh nghiệp chế xuất mua bán hàng hóa với nội địa.
3. Hoạt động xuất nhập khẩu, ủy thác xuất nhập khẩu.
4. Dự án dầu khí, đấu thầu quốc tế có điều khoản thanh toán bằng ngoại tệ.
5. Cửa hàng miễn thuế, dịch vụ tại cửa khẩu quốc tế.
6. Doanh nghiệp bảo hiểm, tái bảo hiểm quốc tế.
7. Chi trả lương, thưởng bằng ngoại tệ cho người lao động nước ngoài tại Việt Nam.
8. Tổ chức làm đại lý cho hãng vận tải nước ngoài.

Hợp đồng thuê nhà thông thường (giữa cá nhân/tổ chức trong nước, kể cả cho người nước ngoài thuê) không thuộc nhóm ngoại lệ này.

III. Giải pháp cho bên cho thuê muốn “neo” theo USD để tránh rủi ro tỷ giá

Thực tế, nhiều chủ nhà muốn nhận USD để tránh trượt giá VNĐ. Tuy nhiên, cách hợp pháp duy nhất là ký hợp đồng bằng VNĐ, nhưng có thể thêm điều khoản điều chỉnh giá:

Điều chỉnh giá thuê theo tỷ giá USD/VND

• Giá thuê ban đầu ghi rõ bằng VNĐ.
• Hai bên thỏa thuận: “Sau mỗi 12 tháng, giá thuê được điều chỉnh theo tỷ giá USD/VND do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm điều chỉnh.”

Ví dụ:

• Giá thuê ban đầu: 20.000.000 VNĐ/tháng (tương đương 800 USD, tỷ giá 25.000 VNĐ/USD).
• Sau 1 năm, nếu tỷ giá tăng lên 26.000 VNĐ/USD → giá thuê mới = 800 USD × 26.000 = 20.800.000 VNĐ/tháng.

Điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI)

• Giá thuê tính theo VNĐ, nhưng điều chỉnh hằng năm dựa trên mức tăng CPI do Tổng cục Thống kê công bố.
• Cách này phản ánh trượt giá thực tế của nền kinh tế.

Điều khoản cam kết thanh toán qua ngân hàng: Các khoản thanh toán được thực hiện bằng chuyển khoản VNĐ qua ngân hàng để minh bạch, hạn chế rủi ro pháp lý.

IV. Rủi ro pháp lý khi ký bằng USD

1. Hợp đồng vô hiệu: nếu tranh chấp, Tòa án sẽ không công nhận giá thuê bằng USD.
2. Xử phạt hành chính: theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP, phạt tiền từ 30 triệu – 100 triệu đồng đối với hành vi niêm yết, thanh toán, ghi giá trong hợp đồng bằng ngoại tệ trái phép.
3. Mất quyền lợi trong tranh chấp: bên cho thuê khó đòi đủ tiền nếu chỉ ghi USD trong hợp đồng mà không quy đổi sang VNĐ.

V. Đề xuất mẫu điều khoản hợp pháp

Trong hợp đồng thuê nhà, có thể ghi: “Giá thuê là 20.000.000 VNĐ/tháng (Hai mươi triệu đồng chẵn). Giá thuê này được xác định tương đương 800 USD theo tỷ giá 25.000 VNĐ/USD tại thời điểm ký hợp đồng. Sau mỗi 12 tháng, giá thuê sẽ được điều chỉnh dựa trên biến động tỷ giá USD/VND do Ngân hàng Nhà nước công bố, đảm bảo giá trị tương đương 800 USD tại thời điểm điều chỉnh. Các khoản thanh toán thực hiện bằng VNĐ qua chuyển khoản ngân hàng.”

---

Tác giả: PV

Nguồn: VOV.VN - Link