I. Bối cảnh chính sách và khoản thu bổ sung

Nguồn gốc quy định:

• Luật Đất đai 2024.
• Nghị định 103/2024/NĐ-CP (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất).
• Nghị định 104/2024/NĐ-CP (quỹ phát triển đất).

Nội dung chính:

• Người sử dụng đất phải nộp khoản tiền bổ sung cho thời gian “chưa tính tiền sử dụng đất”.
• Mức thu: 5,4%/năm, tính trên số tiền sử dụng đất phải nộp.
• Mục đích: bù đắp cho Nhà nước khoản lợi ích bị “treo” khi giá đất chưa được phê duyệt kịp thời.

Thực tiễn áp dụng: Quy định này trở thành “gánh nặng kép” cho doanh nghiệp: vừa phải nộp tiền sử dụng đất, vừa thêm khoản bổ sung cho thời gian chờ đợi thủ tục hành chính.

II. Phản ứng từ cộng đồng doanh nghiệp và tổ chức

Các đơn vị kiến nghị:

• Đại sứ quán Hàn Quốc.
• Hiệp hội Thương mại Hàn Quốc tại Việt Nam (KORCHAM).
• CTCP Đầu tư BĐS Toàn Cầu.
• Hiệp hội BĐS Việt Nam (VNREA).
• Nhiều doanh nghiệp khác.

Nội dung kiến nghị:

1. Không thu khoản tiền bổ sung vì gây bất công cho nhà đầu tư.
2. Nếu vẫn thu, cần giảm mức 5,4%/năm xuống thấp hơn.
3. Làm rõ thời gian nộp để tránh tình trạng kéo dài, doanh nghiệp gánh chi phí lớn.

III. Trường hợp cụ thể: Kiến nghị từ địa phương

Sở Tài chính Hải Dương (cũ):

• Đề xuất: nếu phương án giá đất đã trình UBND tỉnh thì doanh nghiệp không phải nộp bổ sung cho khoảng thời gian chờ quyết định.
• Lý do: DN không có lỗi trong việc chậm phê duyệt.

Phản hồi của Bộ Tài chính:

• Khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 quy định: “chưa quyết định giá đất” thì vẫn phải nộp bổ sung.
• Do đó, dù đã trình mà chưa có quyết định chính thức → vẫn phải nộp.

Đề xuất tiếp theo từ Hải Dương:

• Giảm mức 5,4%/năm để giảm gánh nặng cho dự án khu dân cư, khu đô thị.
• Thời gian tính thu bổ sung: chỉ tính từ khi có quyết định giao đất đến khi phê duyệt giá đất (thay vì tính rộng hơn).

Phản hồi và quan điểm chính thức của Bộ Tài chính

• Giữ nguyên mức 5,4%/năm:
  • Đã được đa số thành viên Chính phủ đồng ý khi ban hành Nghị định 103.
  • Có cơ sở thực tiễn từ các trường hợp áp dụng trước đây.
• Về thời gian nộp:
  • Dự thảo sửa đổi đã bổ sung quy định cụ thể và rõ ràng hơn.
  • Các kiến nghị khác sẽ được tổng hợp báo cáo Chính phủ.

IV. Ý kiến của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao

• Cho rằng: Dự thảo tờ trình Chính phủ cần bổ sung số liệu từ địa phương để chứng minh tính hợp lý của việc giữ nguyên mức thu 5,4%.
• Bộ Tài chính: đã tiếp thu và hoàn thiện dự thảo theo hướng này.

Phân tích tác động

• Với doanh nghiệp:
  • Gánh nặng tài chính tăng, đặc biệt với các dự án lớn, thời gian phê duyệt giá đất kéo dài.
  • Có nguy cơ làm đội chi phí, giảm hiệu quả đầu tư.
• Với thị trường:
  • Có thể khiến DN chậm triển khai dự án, thị trường BĐS thiếu nguồn cung mới.
  • Ảnh hưởng đến tiến độ đô thị hóa và phát triển hạ tầng.
• Với Nhà nước:
  • Thu thêm ngân sách từ khoản bổ sung.
  • Nhưng đồng thời có thể làm giảm động lực đầu tư, dẫn đến giảm tổng thể nguồn thu dài hạn.

---

Tác giả: Nguyễn Lê

Nguồn: VietNamNet - Link