I. Cơ sở pháp lý và mục tiêu ban hành nghị quyết

Ngày 4/7/2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 về việc xây dựng và phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam.

Nghị quyết này nhằm tạo hành lang pháp lý và cơ chế đặc thù để hình thành hai trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược trong hệ sinh thái tài chính toàn cầu.

II. Định nghĩa trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT)

Theo Nghị quyết, TTTCQT là:

• Khu vực có ranh giới địa lý xác định, được Chính phủ thành lập;
• Tập trung hệ sinh thái đa dạng các dịch vụ tài chính và dịch vụ hỗ trợ tài chính;
• Được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù và vượt trội về pháp lý, tài chính, hành chính, ngôn ngữ...;
• Đặt tại TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng – hai đô thị lớn, năng động, có tiềm lực kinh tế mạnh.

III. Mục tiêu phát triển TTTCQT

Về mặt chiến lược:

• Xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế hàng đầu khu vực, nâng cao vị thế tài chính của Việt Nam trên bản đồ toàn cầu.
• Tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế, chuyển đổi mô hình phát triển, và hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế.

Về phát triển xanh và bền vững:

• Thúc đẩy tài chính bền vững, phát triển các sản phẩm tài chính xanh;
• Huy động vốn cho các dự án chuyển đổi năng lượng, thích ứng biến đổi khí hậu;
• Hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội bền vững trên toàn quốc.

Về kết nối quốc tế:

• Kết nối với các thị trường tài chính lớn trên thế giới;
• Tạo điều kiện liên thông các sàn giao dịch trong nước với quốc tế, thúc đẩy dòng vốn xuyên biên giới;
• Ứng dụng công nghệ tài chính hiện đại (fintech) và tài sản số.

Về nhân lực:

• Thu hút chuyên gia tài chính trong và ngoài nước;
• Tạo môi trường làm việc và sinh sống thuận lợi cho chuyên gia quốc tế, doanh nhân, và các nhà đầu tư lớn.

IV. Nguyên tắc và cơ chế hoạt động của TTTCQT

Nguyên tắc chung:

• Hoạt động hiệu quả, minh bạch, liêm chính;
• Cung cấp dịch vụ tài chính và hỗ trợ tài chính theo chuẩn quốc tế;
• Bảo đảm quyền sở hữu tài sản, vốn đầu tư, thu nhập và các quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư;
• Tự do di chuyển vốn, giao dịch bằng ngoại tệ.

Cơ chế đặc thù:

• Chính sách vượt trội để thu hút:
  • Vốn đầu tư và công nghệ hiện đại;
  • Quản trị doanh nghiệp tiên tiến;
  • Hạ tầng tài chính và đô thị đồng bộ;
  • Nhân lực tài chính chất lượng cao.
• Thúc đẩy phát triển các lĩnh vực:
  • Chứng khoán, bảo hiểm, ngân hàng, fintech, thương mại điện tử, tài sản số;
  • Dịch vụ tài chính hỗ trợ các dự án xanh, bền vững;
  • Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính.

V. Cơ cấu tổ chức và quản lý

Cơ quan điều hành và giám sát:

• Tinh gọn, chuyên biệt, có thẩm quyền đầy đủ;
• Áp dụng thủ tục hành chính đặc biệt, thuận lợi cho nhà đầu tư;
• Bảo đảm hiệu quả quản lý, phù hợp thông lệ quốc tế và điều kiện Việt Nam.

Về pháp lý:

• Các hoạt động trong TTTCQT được điều chỉnh bởi:
  • Nghị quyết 222/2025/QH15 và các văn bản hướng dẫn thi hành;
  • Pháp luật Việt Nam hiện hành, khi nghị quyết không có quy định;
  • Pháp luật nước ngoài, nếu có yếu tố nước ngoài và các bên đồng thuận (trừ khi trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam).
• Các giao dịch liên quan đến bất động sản phải tuân theo pháp luật của nước nơi có tài sản.

VI. Ngôn ngữ và thủ tục hành chính

• Ngôn ngữ chính thức tại Trung tâm tài chính quốc tế là tiếng Anh hoặc tiếng Anh kèm theo bản dịch tiếng Việt.
• Văn bản quy phạm nội bộ như quy định, quy chế, hướng dẫn sẽ được ban hành bằng song ngữ Anh – Việt.
• Tài liệu chuyên môn gồm thống kê, tài chính, kỹ thuật… được lưu trữ bằng tiếng Anh, có thể kèm bản dịch tiếng Việt khi cần thiết.
• Giao dịch hành chính, hợp đồng, giải quyết tranh chấp giữa các thành viên hoặc giữa thành viên và tổ chức/cá nhân nước ngoài đều được thực hiện bằng tiếng Anh, có thể có bản tiếng Việt tùy tình huống.

VII. Thẩm quyền đặc biệt của Chính phủ

Chính phủ được phép ban hành Nghị định để xử lý tình huống phát sinh, kể cả trong trường hợp vượt khung pháp luật hiện hành, với điều kiện:

• Báo cáo Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại kỳ họp gần nhất;
• Tuân thủ quy định của Đảng về kiểm soát quyền lực;
• Bảo đảm lợi ích quốc gia, lợi ích người dân, doanh nghiệp;
• Bảo đảm điều kiện thực thi và chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung ban hành.

Đây là cơ chế linh hoạt đặc biệt để tạo điều kiện vận hành hiệu quả và kịp thời tại TTTCQT, không bị bó buộc cứng nhắc bởi các khung luật chung.

VIII. Bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia

Các quy định pháp luật liên quan đến TTTCQT có thể quy định các biện pháp hạn chế, nhằm:

• Ngăn chặn các yếu tố đe dọa an ninh quốc gia;
• Đảm bảo hoạt động TTTCQT không bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, trốn thuế, thao túng thị trường.

Trong các giao dịch quốc tế:

• Các bên được tự do thỏa thuận áp dụng pháp luật nước ngoài;
• Tuy nhiên, pháp luật nước ngoài không được áp dụng nếu gây hậu quả trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.
• Giao dịch liên quan đến quyền sở hữu, thuê, hoặc thế chấp bất động sản tại Việt Nam phải tuân thủ pháp luật Việt Nam.

---

Tác giả: Nguyễn Vũ

Nguồn: Kinh tế & Đô thị - Link