I. Thực trạng và xu hướng toàn cầu

Theo MarketsandMarkets, thị trường tài sản số toàn cầu:

• Dự kiến đạt 8.050 tỷ USD vào năm 2027.
• Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) giai đoạn 2022–2027 lên đến 61,5%.

Tài sản số mở ra cơ hội lớn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là vấn đề bảo mật và an toàn tài sản.

Phát biểu từ chuyên gia quốc tế: Ông Jan Van Eck (CEO Công ty Quản lý Tài sản VanEck):

• Nhấn mạnh: “Bảo vệ tài sản số là nền tảng bắt buộc của mọi khung pháp lý”.
• Cảnh báo: “Một khi bạn gửi tài sản số đi, nó có thể biến mất”.
• Dẫn chứng: Vụ hack tại châu Á khiến Ethereum trị giá 1,5 tỷ USD bị đánh cắp.
• Ngay cả ở Mỹ – nơi đã cấp phép 11 quỹ ETF Bitcoin – cũng chưa có cơ chế bảo đảm an toàn tuyệt đối.

II. Thực trạng và cơ hội tại Việt Nam

Tiềm năng phát triển mạnh mẽ: Theo Hiệp hội Blockchain Việt Nam:

• 20 triệu người tại Việt Nam sở hữu tài sản số.
• Việt Nam đứng thứ 2 toàn cầu về tỉ lệ người dùng (sau UAE).
• 120 tỷ USD/năm tiền mã hóa chuyển vào Việt Nam.
• Giai đoạn 2023–2024, dòng vốn từ blockchain vào Việt Nam đã vượt 105 tỷ USD.

Vấn đề tồn tại: Chưa có khung pháp lý cụ thể, nên:

• Dòng tiền chủ yếu giao dịch qua nền tảng quốc tế, gây thất thu thuế.
• Rủi ro cao cho nhà đầu tư: lừa đảo, tấn công mạng, mất tài sản.

III. Các động thái tích cực trong nước

Đầu tư & Ươm tạo: Tháng 4/2025: Hai quỹ IDGX và SSI Digital Ventures (SSID) kết hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) triển khai:

• BlockStar Incubation Program 2025: Ươm tạo 8 startup Web3 trong 10 tuần.
• Hỗ trợ: Phát triển sản phẩm, tuân thủ pháp lý, kết nối đầu tư.

Cam kết tài chính:

• SSID (đơn vị của CTCP Chứng khoán SSI):
  • Cam kết đầu tư 200 triệu USD cho các sáng kiến công nghệ tài sản số.
  • Tổng danh mục đồng đầu tư lên đến 500 triệu USD.
• Dragon Capital:
  • Đề xuất mô hình mã hóa tài sản truyền thống (Real World Assets – RWAs) trên nền tảng blockchain.
  • Triển khai thí điểm với các quỹ ETF niêm yết trên HOSE.
  • Hướng đến: Giao dịch minh bạch – định giá tức thì – kiểm toán thời gian thực.

Hợp tác quốc tế: Tháng 3/2025: Ông Jan Van Eck làm việc với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đề xuất:

• Thành lập quỹ đầu tư Bitcoin tại Việt Nam.
• Gợi ý chiến lược “chủ động nhưng thận trọng từng bước” để phát triển bền vững.

Tình hình sử dụng tiền mã hóa tại Việt Nam

• Theo Finder: 41% người Việt được khảo sát từng mua bán tiền mã hóa – tỷ lệ cao nhất toàn cầu.
• Theo Crypto Crunch App: 26 triệu người Việt sở hữu tiền mã hóa – xếp thứ 3 toàn cầu.

IV. Hành lang pháp lý – Yếu tố sống còn

Nhận định từ lãnh đạo cấp cao:

• Ngày 24/2/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu:
  • Quốc hội và Chính phủ cần sớm cụ thể hóa khung quản lý tài sản số.
  • Đề xuất cơ chế thí điểm có kiểm soát để thành lập sàn giao dịch tài sản số.
  • Cảnh báo: Không được chậm chân – mất cơ hội – tạo khoảng cách với tài chính hiện đại.

Động thái từ Chính phủ:

• Ngày 01/03/2025, Thủ tướng ban hành Chỉ thị 05/CT-TTg: Giao Bộ Tài chính và NHNN đề xuất, trình khung pháp lý quản lý tài sản số trong tháng 3.
• Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số:
  • Lần đầu tiên đưa khái niệm tài sản số vào luật.
  • Đang trong quá trình lấy ý kiến rộng rãi và được Quốc hội thảo luận.

Lưu ý từ giới chuyên gia pháp lý:

Bà Nguyễn Linh Chi – Ban Pháp chế, VICIN:

• Việc xây dựng luật cần thận trọng, vì đây là lĩnh vực:
  • Mới, phức tạp, chưa có tiền lệ rõ ràng.
  • Thế giới cũng chưa có khung pháp lý thống nhất

---

Tác giả: Quang Chiến

Nguồn: Báo Nhà đầu tư - Link