I. Những thay đổi nổi bật theo Luật Công chứng 2024 (có hiệu lực từ 01/7/2025)

1. Bỏ Phiếu yêu cầu công chứng trong hồ sơ

Trước đây: Hồ sơ yêu cầu công chứng phải có 5 loại tài liệu, trong đó có Phiếu yêu cầu công chứng. Từ 1/7/2025: Không còn yêu cầu nộp Phiếu yêu cầu, người dân chỉ cần 4 loại tài liệu, giảm bớt thủ tục hành chính.

Nguyên nhân loại bỏ:

• Phiếu yêu cầu không có mẫu chung.
• Nội dung đơn giản, dễ trùng lặp với các giấy tờ khác.
• Từng bị xử phạt theo Nghị định 82/2020 nếu không có hoặc điền thiếu.

2. Mở rộng các trường hợp được công chứng ngoài trụ sở

Theo Điều 46 Luật Công chứng 2024, công chứng được phép thực hiện ngoài trụ sở nếu thuộc 1 trong 4 trường hợp sau:

• Lập di chúc tại chỗ ở.
• Người yêu cầu công chứng không thể đi lại do sức khỏe, cách ly y tế, điều trị nội trú.
• Người đang bị tạm giữ, tạm giam, thi hành án phạt tù hoặc biện pháp xử lý hành chính.
• Lý do chính đáng khác theo quy định của Chính phủ.

Chi tiết “lý do chính đáng khác” theo Nghị định 104/2025 bao gồm:

a) Phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng.

b) Người cao tuổi, người khuyết tật, người có khó khăn trong việc đi lại.

c) Người đang thi hành nhiệm vụ không thể rời khỏi vị trí làm việc.

d) Trường hợp bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.

Yêu cầu: Việc công chứng ngoài trụ sở phải thực hiện tại địa điểm có địa chỉ cụ thể, hợp lý với hoàn cảnh.

3. Giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng viên

Điều 10 Luật Công chứng 2024 quy định:

• Công chứng viên không quá 70 tuổi.
• Hết tuổi này thì đương nhiên miễn nhiệm.

Trường hợp đặc biệt:

• Nếu đã trên 70 tuổi trước ngày luật có hiệu lực, thì được tiếp tục hành nghề thêm 2 năm.
• Sau thời gian này, sẽ tự động chấm dứt tư cách công chứng viên.

Liên quan đến quy định nghỉ hưu: Theo Nghị định 50/2022:

• Lao động nam nghỉ hưu ở tuổi 61, nữ 56 tuổi 4 tháng.
• Một số viên chức có trình độ chuyên môn cao được nghỉ muộn hơn, nhưng không quá 5 tuổi so với chuẩn.
• Điều này ảnh hưởng đến công chứng viên tại Phòng công chứng nhà nước, thuộc diện có thể nghỉ hưu muộn, tối đa đến 72 tuổi.

II. Ý nghĩa và tác động

Đối với người dân:

• Giảm thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian khi đi công chứng.
• Mở rộng điều kiện công chứng linh hoạt hơn, phù hợp với nhiều hoàn cảnh thực tế.

Đối với công chứng viên:

• Rõ ràng hóa độ tuổi hành nghề, phù hợp với quy định chung về tuổi nghỉ hưu.
• Tránh tình trạng kéo dài hành nghề không kiểm soát.

Về quản lý nhà nước:

• Nâng cao tính minh bạch, đồng bộ và khả thi trong hoạt động công chứng.
• Cải thiện chất lượng dịch vụ công theo hướng hiện đại và thực tiễn.

---

Tác giả: Hải Thư

Nguồn: VnExpress.net - Link