I. Nguyên nhân gây hiểu nhầm

Trên mạng xã hội và một số diễn đàn gần đây xuất hiện tin đồn rằng từ ngày 1/7/2025, khi Luật Công chứng 2024 có hiệu lực:

• Việc mua bán nhà đất không còn bắt buộc phải công chứng
• Chỉ cần xác thực qua ứng dụng VNeID là đủ để có giá trị pháp lý

• Đây là nhận định sai lầm nghiêm trọng, có thể gây rủi ro pháp lý rất lớn cho người dân.

Căn nguyên của sự hiểu lầm

• Thông tin trên bắt nguồn từ Thông báo số 171/TB-VPCP ngày 11/4/2025 của Văn phòng Chính phủ.
• Nội dung thực tế của thông báo:
  • Cho phép sử dụng giấy tờ điện tử tích hợp trên VNeID thay cho bản giấy trong một số thủ tục hành chính.
  • Mục đích là đẩy mạnh chuyển đổi số, giảm giấy tờ vật lý, không phải bãi bỏ nghĩa vụ công chứng.

• Tuy nhiên, nhiều người đã suy diễn sai, áp dụng sai phạm vi khiến hiểu lầm lan rộng.

II. Phân biệt khái niệm pháp lý: Công chứng và Chứng thực

Theo Luật sư Nguyễn Hùng Quân – Đoàn Luật sư TP. HCM:

• Công chứng có giá trị pháp lý cao hơn, ràng buộc trách nhiệm giữa các bên, giảm rủi ro tranh chấp.

III. Luật chuyên ngành vẫn yêu cầu công chứng trong giao dịch bất động sản

Theo các điều luật hiện hành, mua bán nhà đất vẫn bắt buộc phải công chứng:

• Điều 164 – Luật Nhà ở 2023: “Giao dịch mua bán, tặng cho, góp vốn, thế chấp nhà ở phải được công chứng.”
• Khoản 3 – Điều 27 – Luật Đất đai 2024: “Chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng.”
• Khoản 4 – Điều 9 – Luật Kinh doanh Bất động sản 2023: “Cá nhân mua bán, cho thuê mua nhà, công trình xây dựng phải công chứng hoặc chứng thực.”
• Điều 44 – Luật Kinh doanh BĐS 2023: “Hợp đồng giữa cá nhân với nhau phải công chứng hoặc chứng thực.”
• Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Các văn bản thỏa thuận tài sản vợ chồng phải công chứng/chứng thực.

IV. Rủi ro nếu không công chứng

Công chứng là "bằng chứng pháp lý vững chắc" trước Tòa án khi xảy ra tranh chấp.

Nếu chỉ ký tay, hoặc chỉ xác thực điện tử qua VNeID mà không công chứng:

• Khó chứng minh tính hợp pháp của hợp đồng
• Không đủ điều kiện đăng ký biến động đất đai
• Dễ bị lừa đảo, mất tài sản

Khẳng định từ chuyên gia pháp lý

Luật sư Nguyễn Hùng Quân: “Công chứng không chỉ là thủ tục hình thức, mà là cơ chế bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong các giao dịch tài sản có giá trị cao như nhà đất. Việc hiểu sai hoặc cố tình lách luật có thể khiến bạn mất trắng tài sản.”

---

Tác giả: An Hiếu

Nguồn: Báo Tin tức và Dân tộc - Link