I. Lý do nhân khẩu học: Dân số trẻ và nguy cơ già hóa

Quy mô và phân bố dân số trẻ

• Tính đến 2025, dân số Việt Nam khoảng 101 triệu người.
• Nhóm dưới 35 tuổi chiếm 53–55% (trên 55 triệu người).
• Tập trung chủ yếu tại đô thị (Hà Nội, TP.HCM), chiếm khoảng 38,2% dân số, phần còn lại ở nông thôn và miền núi.

Dân số đang già hóa nhanh

• Người từ 60 tuổi trở lên đạt 14,2 triệu người năm 2024, tăng mạnh so với năm 2019.
• Dự báo đến 2030: khoảng 18 triệu người cao tuổi.
• Chỉ số già hóa tăng nhanh:
  • Đồng bằng sông Cửu Long: 76,8%
  • Đồng bằng sông Hồng: 70,6%
  • Tây Nguyên thấp nhất: 37%
• Tháp dân số biến dạng: phần đáy thu hẹp (sinh ít), phần đỉnh phình to (già hóa).

Nguy cơ sau 2039

• Giai đoạn “dân số vàng” kết thúc vào năm 2039.
• Lực lượng lao động suy giảm từ năm 2042.
• Từ năm 2054, Việt Nam có thể rơi vào tăng trưởng dân số âm nếu không có giải pháp hỗ trợ sinh đẻ, ổn định dân cư.

II. Thực trạng tài chính của người trẻ

Thu nhập – chi tiêu – tiết kiệm

• Thu nhập trung bình: 8–10 triệu đồng/tháng (năm 2024, ở đô thị).
• Chi tiêu sinh hoạt chiếm 70–80%, chỉ còn tiết kiệm khoảng 2–3 triệu đồng/tháng.
• Sau 10 năm, tích lũy chỉ khoảng 200–250 triệu đồng.
• Không đủ để mua nhà, đặc biệt tại đô thị lớn.

Độ tuổi kết hôn và nhu cầu an cư

• Tuổi kết hôn trung bình:
  • Nam: 31,8 tuổi
  • Nữ: 27,5 tuổi
• Kết hôn trễ phổ biến ở TP.HCM, Bà Rịa – Vũng Tàu, Khánh Hòa…
• Khoảng 70% người dưới 35 tuổi đã hoặc sắp lập gia đình → nhu cầu sở hữu nhà riêng rất cao.

Tại sao chọn mốc “dưới 35 tuổi”?

• Dưới 30: chưa đủ tích lũy, thiếu kinh nghiệm xã hội.
• Trên 40: đa phần đã có nhà ở hoặc tiếp cận tín dụng dễ hơn.
• Dưới 35 tuổi là giai đoạn giao thoa lý tưởng giữa nhu cầu lập gia đình – ổn định – và khả năng tài chính còn yếu.

III. Vai trò chiến lược: An cư – tăng sinh – ổn định xã hội

• Hỗ trợ nhà ở giúp:
  • Ổn định cuộc sống sớm, lập gia đình sớm hơn.
  • Tăng tỷ lệ sinh, đối phó già hóa.
  • Duy trì lực lượng lao động trẻ.
  • Thúc đẩy phát triển kinh tế dài hạn.
• Nhà ở không chỉ là vấn đề an sinh xã hội, mà còn là một phần của chiến lược dân số – phát triển bền vững quốc gia.

IV. Những chính sách hiện hành

Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng (Nghị quyết 33/NQ-CP)

• Dành cho phát triển nhà ở xã hội.
• Cung cấp tín dụng ưu đãi lãi suất cho người mua nhà và doanh nghiệp xây dựng.

Ưu đãi lãi suất, giảm thuế:

• Giảm lãi vay mua nhà.
• Ưu đãi cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

V. Đề xuất các giải pháp bền vững

Quy hoạch và quỹ đất

• Tăng quỹ đất cho nhà ở xã hội, nhất là vùng ngoại ô nhưng cần hạ tầng đồng bộ (điện, đường, trường, trạm...).
• Tích hợp chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm.

Đa dạng hóa nguồn vốn

• Không chỉ phụ thuộc ngân sách, cần:
  • Huy động từ chứng khoán, quỹ đầu tư bất động sản.
  • Xây dựng quỹ tiết kiệm nhà ở cho người thu nhập thấp.
• Giảm lãi vay cho chủ đầu tư:
  • 3–4% với dự án bán
  • 2–3% với dự án cho thuê
• Giảm VAT còn 0–3% để hạ giá thành nhà ở.

Cải cách thủ tục hành chính

• Rút ngắn thời gian phê duyệt dự án dưới 12 tháng.
• Cho phép thực hiện song song các thủ tục quy hoạch và phê duyệt, thay vì tuần tự.

Kiểm soát thị trường và chống đầu cơ

• Xử lý nghiêm tình trạng mua bán suất nhà xã hội trái phép:
  • Tịch thu tiền, hủy giao dịch, phạt gấp đôi sau 5 năm nếu sai mục đích.
  • Chỉ để đúng người đúng đối tượng được hưởng lợi.

Ứng dụng công nghệ

• Phát triển cổng thông tin điện tử, app đăng ký mua nhà xã hội.
• Cập nhật minh bạch nhu cầu, nguồn cung, dự án sắp mở bán.

---

Tác giả: Nhị Hà

Nguồn: Chuyên trang Thị trường tài chính - Link